هوش مصنوعی
شروع هوش مصنوعی
با پیشرفت روزافزون فناوریها در دنیای امروز، هوش مصنوعی در بسیاری از صنایع و حوزههای کاربردی مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال، در حوزه پزشکی، هوش مصنوعی به منظور تشخیص بیماریها و تجزیه و تحلیل دادههای پزشکی استفاده میشود. در حوزه خودرو، هوش مصنوعی به منظور خودکارسازی خودروها و بهبود امنیت رانندگی استفاده میشود.
چالش ها
با وجود تمام این کاربردها، هوش مصنوعی همچنان دارای چالشهای بسیاری است. چالشهایی مانند اعتماد به پایداری و دقت آن، نگرانی از جایگزین شدن انسانها توسط رباتها و همچنین نگرانی از اثرات منفی آن بر جامعه و اقتصاد.
تعریف کلی هوش مصنوعی
تعاریف گوناگونی برای هوش مصنوعی بیان شده اما به طور کلی بیان جامع تر در تعاریف زیر نهفته است.
- هوش مصنوعی به مجموعهای از تکنولوژیها گفته میشود که برای تقلید از هوش انسان و حل مسائل پیچیده با استفاده از الگوریتمهای ریاضی و آماری طراحی شدهاند.
- هوش مصنوعی در حقیقت نوعی شبیه سازی هوش انسانی برای کامپیوتر است که همانند انسان فکر کند و توانایی تقلید از رفتار انسان را داشته باشد
اکثر تعریفهایی که در این زمینه ارائه شدهاند بر پایه یکی از ۴ باور زیر قرار میگیرند:
- مدلی که بهطور منطقی فکر میکنند
- مدلی که بهطور منطقی عمل میکنند
- مدلی که مانند انسان فکر میکنند
- مدلی که مانند انسان عمل میکنند
کاربردها
هوش مصنوعی بهطور گسترده در صنعت تجارت الکترونیک برای کاربردهایی وسیعی به کار گرفته شده و به مرور بر این کاربردها نیز افزوده میشود
- سلامت و پزشکی:الگوریتمهای یادگیری ماشین برای تحلیل تصاویر پزشکی و تشخیص زودهنگام بیماریها،پیشنهاد درمان و…
- حمل و نقل:یادگیری عمیق و پردازش تصویر برای هدایت خودروهای بدون راننده، بهینهسازی چراغهای راهنمایی و پیشبینی الگوهای ترافیکی و…
- موتور جستجوهای پیشرفتهٔ وب (مثل گوگل)
- سامانه توصیهگر: (که توسط یوتیوب، آمازون و نتفلیکس استفاده شدهاند)
- فهم زبان انسانها (همچون سیری، دستیار گوگل و الکسا)
- مالی و بانکی:تحلیل تراکنشهای مالی، تجزیه و تحلیل دادهها برای پیشبینی روندهای بازار و…
- صنعت و تولید:استفاده از رباتها و سیستمهای هوشمند برای افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها، تحلیل دادههای تولید و …
- تفریح و سرگرمی:خلق تجربههای گیمینگ پیشرفته و تعامل با بازیکنان، شخصیسازی محتوا در پلتفرمهاو..
- امنیت:تحلیل الگوهای حملات و تشخیص تهدیدات امنیتی، نظارت بر رفتارها و شناسایی فعالیتهای مشکوک و….
- و تعداد کاربردهایی که هر روزه به آن اضافه میشود
تاریخچه
اگر بخواهیم در مورد تاریخچه هوش مصنوعی صحبت کنیم باید یک مقاله جدا با مطالب فراوان تقدیم شما عزیزان کنیم زیرا این علم محدود به چند سال اخیر نبوده، طرح هوش مصنوعی قبل از سال 1943توسط فلاسفه و ریاضیدانانی نظیر جرج بول که اقدام به ارائهٔ قوانین و نظریههایی در مورد منطق نمودند، مطرح شده بودو با اختراع رایانههای الکترونیکی در سال ۱۹۴۳ به نوعی چالش برای دست یافتن به این هوش جذاب شروع شد.
دوران آغاز تا امروزی
هوش مصنوعی شامل مراحل مختلفی از ایدههای نظری اولیه تا پیشرفتهای فناوری پیشرفته امروز است برای اینکه بتوانیم موضوع را جامع و کامل تر بیان کنیم بصورت تیتر وار تاریخچه هوش مصنوعی را شرح می دهیم
دهه 1940تا 1950 :
آغاز مفاهیم اولیه در مورد ماشینهای هوشمند و خودکار، اختراعات مکانیکی مانند ساعتهای پیچیده و ماشینهای حساب
سال های1950تا 1970:
این دوران در واقع شروع و توسعه نظریه های گوناگون در مورد هوش مصنوعی بود که با کنفرانس Dartmouth که توسط جان مککارتی، ماروین مینسکی و دانشمندان دیگر برگزار شود شروعی نو برای پیشرو کردن این علم در کاربرد های مختلف بود که با ساخت برنامههای اولیهای برای حل مسائل منطقی و ریاضی توسط آلن نیوئل و هربرت سایمون نگاهایی را به خود جلب کرد.
سال های 1970تا 1990:
شاید در این سال ها محدودیت هایی نظیر محدودیت سختافزاری، نبود الگوریتمهای کارآمد، کمبود بودجه روند پیشرفت را کند کرده بود اما با ظهور سیستمهای حل مسائل ، پیشرفت الگوریتمهای یادگیری ماشینی، یادگیری عمیق و شبکههای عصبی پیچیده و.. تحولالت اولیه این علم را رو به بهبودی کشاند
سال های 1990تا 2000:
که به دوره رشد و توسعه هوش مصنوعی نیز معروف شده با پیشرفتهای قابل توجهی در الگوریتمهای یادگیری ماشین و پردازش دادهها، و همچنین ظهور الگوریتمهای یادگیری عمیق سرعت پیشرفت این علم نسبت به دورهای قبل چندین برابر شد.
2000تا سال های امروز:
تحولات چشم گیر، کاربرد های گسترده این علم در زمینههای مختلف، از جمله شناسایی تصویر، پردازش زبان طبیعی، بازیهای پیچیده، تحلیل دادهها وهمچنین استارت زبان های GPT-3 و GPT-4 که تواناییهای گستردهتری در پردازش زبان طبیعی ارائه میدهند نشان از جایگاه این علم در آینده را نشان همگان می دهد.
تقسیم بندی
هوش مصنوعی بر اساس کاربرد و ویژگی به دسته های مختلف تقسیم بندی می شود. ما در اینجا خلاصه ای از این تقسیم بندی ها را بیان می کنیم:
- ضعیف (Narrow AI یا Weak AI): این مدل هوش مصنوعی برای کاربرد های محدودی طراحی و توسعه داده میشوند.
- قوی (General AI یا Strong AI): این مدل قادر به توانایی یادگیری و بررسی مشابه هوش انسان را دارد و می تواند به مانند انسان هر نوع عملی را انجام دهد.
- فوق قوی (Superintelligent AI):این مدل فراتر از عملکردهای انسانیست و قادر به انجام وظایفی فراتر از درک انسان است.
آینده هوش مصنوعی
هوش مصنوعی بطور ویژه ای در حال توسعه و پیشرفت در زمینه های یادگیری عمیق و پردازش دادهها است که می توانیم شاهد پیشرفتهای عظیم به بهبود صنعت تولید، پزشکی، حمل و نقل، بازی سرگرمی، بهرهوری و….. باشیم که همه بعد های زندگی را در بر خواهد گرفت البته چالش هایی مانند حریم خصوصی، اصول اخلاقی، نظریه های مخالف را به همراه خواهد داشت که نیاز به نظارت و برنامه ریز دقیق را دارد.